Tanya Riders verhaal

Op 19 September 2007, terwijl Tanya Rider alleen naar haar werk in Seattle reed, gleed ze van de weg af en stortte in een ravijn. Gedurende 8 dagen zat ze ondersteboven vast in het wrak van haar auto. Ernstig uitgedroogd en met verwondingen aan haar been en schouder overleed ze bijna aan nierfalen. Gelukkig werd ze uiteindelijk gevonden door reddingswerkers. Maandenlang herstelde ze in een kliniek, maar gelukkig kon ze met kerst naar huis. Het verhaal van Tanya gaat niet alleen over een vrouw, een ongeluk en een reddingsactie. Het is een verhaal over bits - de nullen en enen waaruit alles bestaat dat ergens wordt gecommuniceerd of opgeslagen met behulp van moderne elektronica. Onze telefoongegevens, bankgegevens en nog veel meer.

Tanya werd gevonden omdat telefoonbedrijven gegevens bijhouden van mobiele telefoon locaties. Wanneer je je mobiele telefoon bij je draagt stuurt deze regelmatig een digitale “ping”, een paar bits die een "Hier ben ik!" boodschap overbrengen naar de dichtstbijzijnde gsm-mast. Je telefoon blijft "pingen" zolang hij aan staat. Nabijgelegen gsm-masten pikken de pings op en sturen ze door naar je gsm-provider. Een mobiele telefoon bedrijf gebruikt de pings om jouw inkomende gesprekken naar de juiste gsm-masten te sturen. Tanya's mobiele telefoon bedrijf, Verizon, had nog steeds een registratie van de laatste locatie van haar mobiele telefoon, zelfs nadat de batterij leeg was. Dat is hoe de politie haar vond. Dus waarom duurde het meer dan een week?

Als een vrouw verdwijnt, kan haar man er niet zomaar voor zorgen dat de politie haar vindt door haar gsm-gegevens na te trekken. Ze heeft recht op privacy en misschien heeft ze een goede reden om de stad te verlaten zonder haar man te vertellen waar ze heen gaat. In Tanya's geval vertoonde haar bankrekening enige activiteit (nullen en enen!) na haar verdwijning en de politie kon haar niet classificeren als een "vermist persoon". In feite, was dat een activiteit van haar man. Door een misverstand dacht de politie dat hij geen toegang had tot de rekening. Pas toen de politie Tanya's echtgenoot verdacht van betrokkenheid bij haar verdwijning, hadden zij wettelijk toegang tot de mobiele telefoongegevens. Als zij waren blijven handelen op basis van de ware veronderstelling dat hij onschuldig was, was Tanya misschien nooit gevonden. Nieuwe technologieën werkten op een vreemde manier samen met zich ontwikkelende normen op het gebied van privacy, telecommunicatie en strafrecht. De explosieve combinatie kostte Tanya Rider bijna haar leven. Haar verhaal is dramatisch, maar elke dag worden we geconfronteerd met onverwachte gevolgen van gegevensstromen die zich enkele jaren geleden niet hadden kunnen voordoen.

De explosie van bits

De wereld is zeer plotseling veranderd. Bijna alles is ergens op de wereld in een computer opgeslagen. Rechtbankverslagen, boodschappen, dierbare familiefoto's, zinloze radioprogramma's... Computers bevatten een heleboel dingen die nu niet bruikbaar zijn, maar waarvan iemand denkt dat ze ooit van pas kunnen komen. Het wordt allemaal gereduceerd tot nullen en enen, "bits". De bits staan op harde schijven van thuiscomputers en in datacentra van grote bedrijven en overheidsinstellingen. De schijven kunnen zoveel bits bevatten dat het niet nodig is te kiezen wat wordt onthouden.

Er wordt zoveel digitale informatie, desinformatie, data en afval weggemoffeld dat het meeste ervan alleen door computers zal worden gezien, nooit door mensenogen. En computers worden steeds beter in het extraheren van betekenis uit al die bits, het vinden van patronen die soms misdaden oplossen en nuttige suggesties doen, en soms dingen over ons onthullen waarvan we niet verwacht hadden dat anderen het te weten zouden komen.

Het aftreden van Eliot Spitzer als gouverneur van New York in maart 2008 is zowel een verhaal over bits, als een verhaal over prostitutie. Volgens de Amerikaanse regels tegen het witwassen van geld moeten banken transacties van meer dan $10.000 melden aan de federale toezichthouders. Geen van Spitzers vermeende betalingen bereikte die drempel, maar de computer van zijn bank ontdekte dat overschrijvingen van kleinere bedragen een verdacht patroon vormden. Deze antiwitwasregels zijn er om terrorisme en georganiseerde misdaad te bestrijden. Maar terwijl de computer kleine banktransacties in de gaten hield op zoek naar grote misdaden, legde hij een simpele betaling voor bepaalde diensten bloot die de gouverneur ten val brachten.

Als iets eenmaal op een computer staat, kan het in een oogwenk worden gekopieerd en de wereld rondgaan. Het maken van een miljoen perfecte kopieën neemt slechts een ogenblik in beslag - kopieën van dingen die we iedereen in de wereld willen laten zien en ook kopieën van dingen die helemaal niet bedoeld waren om te worden gekopieerd. De digitale revolutie verandert de wereld evenzeer als de boekdrukkunst ooit deed - en sommige van de veranderingen overvallen ons onbewust, blazen onze veronderstellingen over hoe de wereld werkt aan flarden.

Als we de digitale revolutie van dichtbij bekijken, kan ze goedaardig, amusant of zelfs utopisch lijken. In plaats van foto's per post naar oma te sturen, zetten we foto's van onze kinderen op een fotoalbum-website zoals Flickr. Dan kan niet alleen oma ze zien, maar ook oma's vrienden en alle anderen. Nou en? Ze zijn schattig en ongevaarlijk. Maar stel dat een toerist een vakantiefoto maakt en jij verschijnt toevallig op de achtergrond, in een restaurant waarvan niemand wist dat je zat te eten. Als de toerist zijn foto uploadt, kan de hele wereld zien waar je was, en wanneer je daar was.

Datalekken. Creditcardgegevens zouden in een datakluis opgesloten moeten blijven, maar vallen ook in handen van identiteitsdieven. En soms geven we informatie weg, gewoon omdat we daar iets voor terugkrijgen. Een bedrijf geeft je gratis wereldwijde belminuten, als je het niet erg vindt om naar advertenties te kijken voor de producten waar ze jou over horen praten horen praten. En dat zijn nog maar dingen die op dit moment gebeuren. De digitale revolutie, en de sociale ontwrichting die het zal veroorzaken, is nog maar net begonnen.

We leven nu al in een wereld waarin alleen al in digitale camera's genoeg geheugen zit om elk woord van elk boek in de Library of Congress honderd keer op te slaan. Er wordt zoveel e-mail verstuurd dat de volledige tekst van de Library of Congress in tien minuten zou kunnen worden doorgestuurd. Gedigitaliseerde foto's en geluiden nemen meer ruimte in beslag dan woorden, dus het e-mailen van alle beelden, films en geluiden van deze bibliotheek zou een jaar kunnen duren - maar dat is alleen vandaag. De explosieve groei gaat nog steeds door. Elk jaar kunnen we meer informatie opslaan, het sneller verplaatsen, en er veel meer ingenieuzere dingen mee doen dan het jaar daarvoor. Jaarlijks wordt er zoveel schijfruimte geproduceerd dat er elke minuut een bladzijde informatie op zou kunnen worden opgeslagen over jou plus ieder ander mens op aarde. Een lang geleden gemaakte opmerking kan een politieke kandidaat achtervolgen, en een snel genoteerde aantekening kan een belangrijke ontdekking zijn voor een biograaf. Stel je eens voor wat het zou betekenen om elk woord dat een mens tijdens zijn leven spreekt of schrijft, op te nemen. De technologische belemmering daarvoor is al weggenomen: er is genoeg opslag om het allemaal te onthouden. Zouden sociale barrières dat moeten blokkeren?

Soms lijken dingen zowel beter als slechter te werken dan vroeger. Een "openbaar strafblad" is nu zeer openbaar - voordat je wordt aangenomen in Nashville, Tennessee, kan je werkgever achterhalen of je tien jaar geleden bent betrapt bij het nemen van een illegale afslag naar links in Lubbock, Texas. Het oude idee van een "verzegeld strafblad" is een hersenspinsel in een wereld waar elk stukje informatie wordt gekopieerd, geordend en eindeloos verplaatst. Met honderden TV- en radiostations en miljoenen websites zijn Amerikanen dol op de verscheidenheid aan nieuwsbronnen, maar ze passen zich nog steeds ongemakkelijk aan bij de vervanging van meer gezaghebbende bronnen. In China is de situatie omgekeerd: de technologie zorgt voor een grotere overheidscontrole op de informatie die de burgers ontvangen, en betere middelen om hun gedrag te controleren.

[Dit boek] gaat over hoe de digitale explosie alles verandert. Het legt de technologie zelf uit - waarom die voor zoveel verrassingen zorgt en waarom dingen vaak niet werken zoals we verwachten dat ze zullen werken. Het gaat ook over dingen die de informatie-revolutie vernietigt: oude aannames over onze privacy, over onze identiteit, en over wie de controle heeft over ons leven. Het gaat over hoe we zo gekomen zijn, wat we aan het verliezen zijn, en wat er overblijft waarvoor onze samenleving nog een kans heeft om het recht te zetten. De digitale explosie creëert zowel kansen als risico's. Veel van beide zullen binnen tien jaar verdwenen zijn, ze zijn dan op de een of andere manier geregeld. Regeringen, bedrijven en andere autoriteiten profiteren van de chaos, en de meesten van ons zien het niet eens gebeuren. Toch hebben we allemaal belang bij de uitkomst. Naast de wetenschap, de geschiedenis, de wet, en de politiek, is [dit boek] een wake-up call. De krachten die jouw toekomst bepalen zijn digitaal en jij moet ze leren begrijpen.